haizeberri_kulturetxea_aurkezpena


2009/03/04

Ibañeta: ondoko emanaldiak

  • Larresoro, martxoaren 8an, gaueko 8 terditan, herriko salan (OTE LOREk antolaturik) ;
  • Donostian, martxoaren 14an, Antigua pilota lekuan, gaueko 9tan(Korrika kulturala) ;
  • Urdiñarben, herriko salan, martxoaren 20an 9tan (Hebendik);
  • Biarritzen, Plazaberrin martxoaren 22an 8 terditan (Biarritz Culture, Korrika kulturala).
  • Hendaia, Elizondokoak eguna trinkatzeko ;
  • Aulestin, apirilaren 18an (ARTEDRAMA) ;
  • Segura, apirilaren 4an (ELORRI).

Remitente: Maixan Merkapide.2009/03/04
Etiquetas: ibañeta antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/12/01 12:55:55.917 GMT+1

Ibaneta, du théâtre ?

Quel froid, 10 à 12°, sous le toit du mur à gauche ouvert et accueillant du collège Manex Erdozaintzi Etxart à Larzabale !  Et pourtant envahi par des gens  entre 82 et 20 ans (ou moins) pour voir des soi-disant comédiens du cru, aux mains immobiles et aux pieds nus. Rien, pas un décor sur les planches ; à l’entrée, une installation d’aujourd’hui, vidéos, eau couleur de sang pur et pompe! Pas une fioriture, un geste de trop, une note de musique superflue. Seulement la scène nue, des mouvements concis, des voix justes, du talent pro ou pas, de la passion, des lumières, la musique. Izigarri, izigarri maitatu dut… iluna, baina… Zoin untsa ari diren... Harritzekoa !!

Certains deux fois dans le froid sans comprendre l’euskara ! D’autres touchés à Larzabale sont repartis à Sara ou Anauze les revoir ! Hunkiak, bai nunbeit. Un public plus qu’attentif, savourant le texte, si bien écrit, si bien dit. La crème de la culture d’ici était là ! C'est-à-dire, ceux qui savent, qui créent en pro ou pas, et ceux non acteurs, qui vivent le théâtre d’ici comme un événement culturel, une nécessité, non comme un spectacle.

Fondement de la vie culturelle ici, qu’on voudrait programmer, structurer, contrôler avec des modèles français. Amateurs, disparaissez ou mettez-vous là, en bas ! Allez, on va vous aider un peu.

Ibañeta, un moment de grâce ? Où Lipus, le théâtreux underground explorateur a osé sans retenue, mettre son professionnalisme, son talent à la disposition du théâtre d’Iparralde pour un texte classique, avec des acteurs non professionnels, qui se sont aussi donnés à fond, utilisant leur véritable talent, sans performance, au service du texte. Il dit avoir beaucoup appris aussi avec Ibañeta, été touché par la générosité gratuite des acteurs, étonné de voir tant de bonne volonté et d’intérêt pour le théâtre.

Larzabal, le curé a écrit ça, il y a 40 ans ? Avec ce regard lucide, humain sur les mécréants, les musulmans et sur le rôle ambigu de l’église qu’il servait, l’éthique de la guerre, de ceux qui gagnent, qui pardonnent ou pas. Un humaniste avant tout, engagé pour la défense de notre identité. Il aurait pu l’écrire aujourd’hui, à quelques personnages près pour mettre en scène, la réalité présente. Urko, antzerkian preso eta antzerkitik kanpo ere. Nun da egiazko antzerkia. Guerre qui ne dit pas son nom, mais qui est là avec des opérations policières, judiciaires à la stratégie pernicieuse. Tout ceux qui bougent ici sont des criminels, surtout s’il y a des nouveaux nés dans la maison, ou à 80 ans fréquentant les bars malfamés!Bakean bizitzen ahal ginen...(Mantxut - 2008/XII)

Remitente: Mamua.2008/12/01 12:55:55.917 GMT+1
Etiquetas: eta ingurumena antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/12/01 12:50:01.974 GMT+1

Euskal teatroaren iparra Iparraldean

.../...

Irigoienek Iparraldean antzerki mota ezberdinak badirela aipatu du: "Bada antzerki komertziala, ez dena euskaraz hainbeste garatzen, ofizialago edo kontsumitzaileago. Bada ere azken pastoralen gisa, Erdi Aro kutsukoa, ez dena agian hainbeste antzerki bizia. Badira herri ttipietan ateratzen direnak, gazte talde batek izan dezakeen euskal gauza baten egiteko nahikeriagatik. Azkenik, hor bagara batzuk epe luzerako antzerkiak egiten, belaunadi berriak sartzen dira beti gaurko arazoez gaurko jendeari eta gaurko hizkuntzan mintzatu nahirik"....
"Ulertu behar da giroa hemen hizkuntza galera izugarriena dela, eta gaur taula gainean euskaraz mundu bat sortzea mundua bera sortzea dela...."

Osoki irakurri, http://www.argia.com/argia-astekaria/2161/ipar-euskal-herriko-teatroa/osoa

Remitente: Argia.com.2008/12/01 12:50:01.974 GMT+1
Etiquetas: euskal teatroa | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/10/08 20:38:35.942 GMT+2

Hala mintzatu zen Zappatustra

HITZ EGIN xedean, Larresoron, azaroaren 8an, arratseko 8terditan Ander Lipusen "Hala mintzatu zen Zappatustra" emanaldia, herriko salan. OTE LORRE elkartea antolatzaile
TOPAGUNEA "Kultur errota" programazioaren barnean, Haize berri partaide. Ander Lipus taula gainean, ez huts egin !! - Xehetasunak, Artedramaren webgunean (ikus estekak).

Remitente: haizeberri.2008/10/08 20:38:35.942 GMT+2
Etiquetas: antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/10/01

Ibañeta - 1968 - 2008

Remitente: Haize Berri.2008/10/01
Etiquetas: ibañeta théâtre antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/09/24

Ibañeta gaur

Haize Berri Kultur etxeak, Antton Luku eta euskal taula zuzendarien kolaborazioarekin, euskarazko antzerki idatz lan eta ekoizpenak garatzeko duen xedean bete betean sartzen da "Ibañeta" antzerkia. Ibañeta muntatzea erronkari baia eman zuen Kristiane Etxalusek proposatu ziolarik, bereziki Oztibarreko Antzerkia, Hiru punttu eta Kitzikatzan/k taldekide diren hamabost bat jokalariekin.

2008-ko urriko emanaldiak

Nafarroa Karlomagno-ren tropek okupatzen dutela antzezten ditu Ibañetak. Batzuk okupatzaileari aurre egiten, besteek harekin kolaboratzen. 778 urteko gertakariak. Orreagan Euskaldunen garaipenaren data hain justu, legendari oihartzun eginez, Larzabal-ek 1968-an idazten du, frankismoaren kontrako Euskaldunen erresistentzia armatuaren birsortzearen urtea, antzezlan epiko bat non pertsonaiak garaikideen antza duten. Berrogei urte berantago, gaurkotasun bat agertzen du : Euskaldunek ez dute oraino aterabide bat atzeman ahal izan, herri nortasuna betikotu galdeari erantzuteko eta borroka armatuaren burrunbek segitzen dute. Parean begiratzea hobe.

Piarres Larzabal (1915-1988)-ek 100 euskarazko antzezlan baino gehiago idatzi ditu. Larruneko mazelan sortua, bere apaizgoa langileen eta jende xumearen ondoan engaiatuz eraman du. Alemaniar okupazio denborako erresistente izana gaitik, Polonian preso egon zen. Frankismo-tik ihesi eta Euskal Herriaren askatasunaren alde egiten zuten iheslariekin. Anai Artea, iheslarien sostengu elkartearen sortzeko indar guziak eman ditu, hainbat apezkide eta hierarkia katolikotik bereiztea erran nahi bazuen ere. Larzabal Euskaltzaindian sartzen da. Bere obra anitz antzerki klasikoak bihurtu dira, Ibañeta barne. Hurbiletik bizi ukan dituen gertakariei lotzen dira bere obrak. Ibañetan, Karlomagno-ren indarrak ordezkatzen dituen pertsonaiak Apfel deitzen da, alemanez itzuliz, sagarra frantsesez eta manzanas gazteleraz erran nahi duena. Jakin behar da, 1968-an, Manzanas komisarioa, ETA-k hil duela.

Jatorriz Markinakoa (Bizkaia), Ander Lipus zuzendari artistikoak, antzerkian duen eskarmentu eta pasio paregabeak sartu ditu, iparraldeko herri antzerkian murgiltzeko, Artedrama egiturarekin. Eskola euskaraz burutu eta, Madril-eko William Laytonen "laboratorio del drama"n formatu zen, Bilbon "Antzerkiola Imaginarioa" antzerki laboratorio gunea 97an sortu aitzin. Kairo, Miami eta Buenos Airen, besteak beste Yuri Sam -aurkeztu zuen euskaraz arrakasta berezia bilduz. Azken urteetan, Hala mintzatu zen Zappatustra, Bertsotranpa obretan preziatzen ahal da, underground mundutik bertsolarien lurraldera lerratzen delarik naturalki.

Ibañeta antzerki sorkuntza, Hitzegin proiektu orokorraren ardatza da, Ander Lipusen lanaren ezagutaraztea bestalde. Herri antzerkia gogoeta kolektiboen iturri edo tresna izan behar duela pentsatuz, Piarres Larzabalen bizi engaiatua omenduz denbora berean, 2009ko udaberrian mintzaldi saio bat uztartuko da Ibanetaren bigarren emanaldi saioari. Partehartzaileak batez beste : Jean-Pierre Massias, Gabi Mouesca, Xabier Itzaina, Inigo Iruin.

Antolatzaileak: HAIZE BERRI (00 33 5 59 37 85 79 ; 00 33 670 635 394) & ARTEDRAMA (00 34 615 779 511)

Partaideak: Akitania/Euskadi ; Conseil Général P.A. ; Euskal Kultur Erakundea ; Udalbide ; Iholdi Oztibarre herri elkargoa ; Izura Azmeko herria.

Jokolariak:

  • Maitena Tikoipe
  • Laida Harlouchet
  • Arantxa Idieder
  • Kristiane Etxaluz
  • Salbat Faltxa
  • Jean-Marie Irigoin
  • Iban Ithurbide
  • Beñat Bidegain
  • Amaia Boloki
  • Xabi Elgart
  • Manex Erdozaintzi
  • Mattin Errekart
  • Maite Goihenetxe, Mateo
  • Mark Emedy
  • Jean-Bernard Negeloua
  • Filip Tikoipe
  • Eñaut Larralde
Idazlea: Piarres Larzabal
Aintzin predikua: Antton Luku, Ander Lipus
Zuzendari artistikoa: Ander Lipus
Musika sortzailea: Jean-Christian Irigoyen
Musikalariak: Jean-Christian Irigoyen, Dominique Barreix
Alde plastikoaren prestakuntza: Ainara Gurrutxaga, Urko Redondo
Argien diseinua: Oier Ituarte
Instalazioa: Gonzalo eta Pette Etxebarria
Taulagaina, teknika: Xuburu, Mathieu
Afitxa: Asisko Urmeneta

Remitente: Haize Berri.2008/09/24
Etiquetas: antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/09/23

La pièce de théâtre Ibañeta

Le centre culturel Haize Berri qui a placé dans ses priorités la reconnaissance du théâtre basque, à travers l'écriture contemporaine, la (re)découverte des œuvres classiques, en collaboration avec Antton Luku et les metteurs en scène du Pays basque, a accepté de relever le défi lancé par Kristiane Etxaluz de représenter aujourd'hui la pièce "Ibañeta" de Piarres Larzabal (écrite en 1968) avec une troupe d'une quinzaine d'acteurs amateurs - au sens littéral: qui aiment- issus essentiellement des troupes Oztibarreko Antzerkia, Hiru punttu et Kitzikatzan/k.

Représentations d'octobre 2008

"Ibañeta" met en scène des Navarrais aux prises avec l'occupation de leur pays par les troupes de Charlemagne. Les uns s'affrontent à l'occupant, d'autres collaborent. Cela se passe en 778, date de la victoire des Basques à Roncevaux. Sur la trame de cette légende, Larzabal écrit en 1968, année de la résurgence de la résistance armée des Basques contre la domination franquiste, une pièce épique où les personnages ressemblent à ses contemporains. Quarante ans plus tard, ils restent d'actualité: les Basques n'ont toujours pas su, ou pu, régler la question de la pérennité de leur existence en tant que peuple et la lutte armée continue à gronder. Mieux vaut la regarder dans les yeux.

Piarres Larzabal (1915 – 1988) a écrit plus de 100 pièces de théâtre en basque. Né sur le flanc de la Rhune, devenu prêtre, il a exercé le sacerdoce en s'engageant aux côtés des travailleurs et des humbles. Il a aussi été résistant lors de l'occupation allemande et a été prisonnier en Pologne. Avec l'arrivée des réfugiés fuyant le franquisme et militant pour la libération du Pays Basque, il a oeuvré pour la mise en place d'Anai Artea, structure associative pour l'accueil et le soutien de ces réfugiés. Il aura ainsi à se démarquer de certains de ses confrères et de la hiérarchie catholique. Larzabal est entré à l'Académie Basque. Certaines de ses oeuvres, dont "Ibañeta", sont considérées comme des classiques du théâtre basque. Chacune de ses oeuvres correspond à des situations qu'il a vécues de près. Dans "Ibañeta", le personnage représentant les forces de Charlemagne s'appelle Apfel, ce qui, traduit de l'allemand, signifie pommes en français et manzanas en castillan. Or, en 1968, le commissaire Manzanas, est abattu par ETA.

Ander Lipus, metteur en scène et acteur, originaire de Markina (Bizkaia) s’est formé au "Laboratorio del drama" à Madrid, après une scolarité entière en euskara. Il fonda en 97 à Bilbo le laboratoire théâtral "Antzerkiola Imaginarioa" Il s'est mis au service d'Ibañeta avec toute sa passion et son savoir-faire. On peut apprécier les multiples facettes de son talent d'acteur actuellement dans "Hala mintzatu zen Zappatustra" ou "Bertsotranpa", où il glisse naturellement de l'univers underground au bertsolarisme. Activer l'imaginaire, enraciner le jeu dans l'énergie organique, expérimenter des voies nouvelles, mettre en valeur le plaisir de jouer, telles sont quelques facettes de la méthode utilisée avec les acteurs et artistes réunis autour d'Ibañeta.

La création théâtrale Ibaneta constitue l’axe central du projet Hitzegin, avec la découverte d'autres oeuvres d’Ander Lipus. Convaincu que le théâtre est un outil de réflexion collective et en hommage à PiarresLarzabal, un cycle de conférences autour de la situation actuelle du Pays basque sera associée à la deuxième série de représentations d’Ibaneta au printemps 2009. Y participeront notamment, Jean-Pierre Massias, Gabi Mouesca, Xabier Itzaina, Inigo Iruin.

Organisation - HAIZE BERRI (00 33 5 59 37 85 79 ; 00 33 670 635 394) & ARTEDRAMA (00 34 615 779 511)

Partenariat - Akitania/Euskadi ; Conseil Général P.A. ; Euskal Kultur Erakundea ; Udalbide ; Iholdi Oztibarre herri elkargoa ; Izura Azmeko herria

Remitente: Haize Berri.2008/09/23
Etiquetas: théâtre | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/09/22

Ibañeta: ixo eta mintza

Ixo! Antzerkia hastera doa. Piarres Lartzabalen IBAÑETA drama epikoa ez dut nik nahi dudalako muntatu, guztiok behar dugulako baizik. Kristiane Etxaluz, Haize Berri eta bidaia honetan parte hartu duzuen guztioi, eskerrik asko! Nik, ez daukat gauza askorik esateko. Nire lagun, Jon Gerediagak, Demiurgoaren promesa poeman esango lukeen bezala:

...ez daitezela hona gertura gorpu-lapurren gurdi ilunak
ez dezatela beleek zapal nire amets sortzaileen soroa
alez ale, unez une sortzera noa gizakien sasoi berriak
kiskalitako adarrez egingo dut euren hezurdura apala
aurrien buztinean ernatuko da haragiaren bihotz-begia
porrotaren kea izango da gorpuen ezdeusaren arnasa
eta mirariaz ohar dadin izanen dena, izandakotik hazia
gau eta egun jainkotuko dut den eta ez denaren bizitza

...eta mintza! Teloia jaisterakoan, mintza zaite! Mintza gaitezen! Euskal Herriaren arazoaz, entzun sufrimendu, hutsune eta garrasiak, besteenak eta gureak. Zerbait egin beharko dugu, zerbait aldatu, zerbait gainditu. Mirari bat? Obra hau ez dut niretzat egin, guretzat egin dut. Mekaguenjios!

Ander Lipus

Remitente: Ander Lipus.2008/09/22
Etiquetas: antzerkia | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/09/21

Ibañeta, silence et parole

Silence! le théâtre démarre. J’ai mis en scène IBAÑETA l’oeuvre dramatique de Piarres Lartzabal, non parce que j’en avais envie, mais parce nous en avons tous besoin. Un grand merci à Kristiane Etxaluz, Haize Berri et à tous ceux qui ont pris part dans ce voyage. Je n’ai pas grand chose à dire. Laissons parler mon ami le poète, Jon Gerediaga...

...ez daitezela hona gertura gorpu-lapurren gurdi ilunak
ez dezatela beleek zapal nire amets sortzaileen soroa
alez ale, unez une sortzera noa gizakien sasoi berriak
kiskalitako adarrez egingo dut euren hezurdura apala
aurrien buztinean ernatuko da haragiaren bihotz-begia
porrotaren kea izango da gorpuen ezdeusaren arnasa
eta mirariaz ohar dadin izanen dena, izandakotik hazia
gau eta egun jainkotuko dut den eta ez denaren bizitza

...et parole. Parle dés que le rideau descend ! Parlons ! Des maux du Pays Basque, écoutons les souffrances, les vides et les cris, les leurs et les nôtres. Nous nous devons d’agir, de changer, de surmonter quelque chose. Un miracle ? Je n’ai pas monté cette œuvre pour moi, mais pour nous. Mekauendios!

Ander Lipus

Remitente: Ander Lipus.2008/09/21
Etiquetas: théâtre | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)

2008/06/18

''Hibridoa'', 2008ko Uda erakusketa

Nortasun desberdinetako bi elementuren batzea, hau da aipamen labur batean, hibridoa. Ohoratua edo anbiguo ta baztertua ; onartua edo inkonzientzian sartua ; babesle edo momentu desorrekatzaile ezin ikusiak, galdezkazale. Denetan dabil hibridotasuna, kulturala, nortasunen osatzaile. Erdi jende eta kabale ; erdi gizon eta emazte ; bihotz on egun, bihar suntsitzaile ; basa eta gisakoa eta gehiago ere. Dena da nahasketa, hibridoa.

Aurtengo Uda erakusketan, Aitor Ruiz de Eguino, Hernaniarrak eskainiko ditu bere eskulturak, Nane hemengo margolariarekin eta aluminiumezko marrazkiak, Zoé Bray eta beste artistekin. Materia desberdin ainitz antzaldatzen ditu, zeramika, bronzea, batezbeste eta azken urteetan bereziki aluminiuma.

Aitzol Ezeizak dio "Gizakiaren eta animaliaren erdibideko artista hau, hitz batean, heziezina da". (www.aitor-ruiz-de-eguino.com)

Nane, margolari figuratiboak Izuran lotura bereziak ditu. Bordele aldean hazi eta bizia egin, Izuran hamabi urte arte bakantzak iragan ditu bere attitti eta amamaren etxean. Herriarekin duen lotura ez ditu urteek desagerrarazi eta hunkitua izan da gomita berezia luzatu diogularik. Bere artea pixkanaka askatuago eta baitakoa, sendimenduen eta hutsaren adierazle xorrotxa bilakatu da. Berriz moldatuko du obra, eten gabe, obrarekin bat egin arte. (www.nanepeintre.com )

Zoé Bray, Firenze hirian egin ditu arte ikasketak, antropologoa den bitartean, Nafarra beherean lotura bereziak, nahiz aita inglesa izan eta haur denboran, lurralde ainitzetan bizi izan. Ikerketa zientifiko eta lan artistiko askok hemen aurkitzen dute oinarri beretzat. Nortasun gogoetak interes berezi batekin senditzen ditu, baina jendeak diren bezala hartzen, bakoitzaren ezaugarri propioak xekatuz, sailkapen entsegurik egin gabe, Herritar batzuren potretak eta instalazio bat eskainiko (www.zoebray.net ).

Aitziber Akerreta, Maia Curuchet elgar lan bat aurkeztuko dute "Nahas mahas", beraiek bizi duten une hibridoaz diona. Jacques Bosquet, leku berezi bat izanen du, izenik gabeko bost eskultura agertuko ditu. Josette Dacostak, lore hibridoak sortu ditu. Céline Mirailh Arrossagarayek "Emazte hibridoa", Guanes Etchegarayek famili bat. Pette Etchebarriak, nork daki zer. Christian Saint Marc berdin. Andoni Guiressek aldiz, "Oreka eta amodioa, biziaren zerbitzuan" irudikatu ditu. Baina agian ez dugu ikusiko...
  • Erakusketa idekia arratsalde guziz, astelehenetan salbu. 15:00etatik 19:00etara.
  • Xehetasun gehiago - HAIZE BERRI (Maixan Merkapide) 00 33 5 59 37 85 79 edo 00 33 6 70 63 53 94.
Laguntzaileak: Région Aquitaine, Conseil Général Pyrénées Atlantiques, Euskal Kultur Erakundea, Izurako herriko etxea
Eskerrak, Euskal Irratiak, Oztibarreko parropiari, Ametzania ostatua, Barka, Peikonia eta Armanakenia eta artista eta beso, buru azkar guziei.


Remitente: Haize Berri.2008/06/18
Etiquetas: erakusketa artea | Enlace permanente | Comentarios (0) | Referencias (0)