Bangladesh
| Bangladeshko Herri Errepublika গনপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ ( Gônoprojatontri Bangladesh ) |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
| Goiburu nazionala: Ez du | |||||||
|
|||||||
 |
|||||||
| Hiriburua (eta hiri handiena) |
Dhaka 23°42′N 90°22′E / 23.7°N 90.367°EKoordenatuak: 23°42′N 90°22′E / 23.7°N 90.367°E |
||||||
| Hizkuntza ofiziala(k) | Bengalera | ||||||
| Gobernua
Presidentea
Lehen Ministroa |
Errepublika parlamentarioa Zillur Rahman Sheikh Hasina Wazed |
||||||
| Independentzia - Aldarrikatua - Onartua |
Pakistandik 1971 martxoaren 26 1971 abenduaren 16 |
||||||
| Eremua
• Guztira
• Ura |
144.000 km² (91.) % 7,0% |
||||||
| Biztanleria
• Zenbatespena (2005)
• Dentsitatea |
144.319.628 (7.) 1.002 biztanle/km² (6.) |
||||||
| Dirua | Taka (BDT) |
||||||
| Ordu eremua • Udan (DST) |
BDT (UTC +6) Ez (UTC +6) |
||||||
| Interneteko domeinua | .bd | ||||||
| Telefono aurrezenbakia | +880 |
||||||
| Herritarra | Bangladeshtar | ||||||
Bangladeshko Herri Errepublika edo Bangladesh[1] (bengaleraz বাংলাদেশ [ˈbaŋlad̪eʃ]) Hegoaldeko Asiako estatua da, Ganges eta Brahmaputra ibaien itsasoratze deltan kokatua. Indiako Mendebaldeko Bengala estatuarekin batera Bengala eskualde etno-linguistikoa osatzen du. Izan ere Bangladesh izena bengaleraz "Bengalako Herrialdea" esan nahi du.
Hiriburua Dhaka da.
Estatua demokrazia partehartzailea da eta Commonwealth erakundeko kidea 1972tik.
Eduki-taula |
[aldatu] Geografia
Ganges eta Brahmaputra ibaien itsasoratze deltan kokatuta, urteroko montzoi eta zikloien menpean dago. Herrialdea laua da oso, bataz besteko garaiera 12 metrokoa izanda, eta eremuaren %10a gutxi-gorabehera itsas mailaren azpitik dago. Itsas maila metro bat igoko balitz, herrialdearen %50a ur azpiratuko litzateke. Lau eremu bakarrik kokatzen dira ibai deltatik kanpo: Sylhet muinoak, Madhupur mendigunea, Chittagong Hill Tracts eskualdea eta Barind eskualdea. Bangladeshko mendirik garaiena Mowdok mendilerroko Chittagong Hill Tracts da (1.052 m), hego-ekialdean[2].
Kostaldearen gehiengoa padura oihanak hartzen du, Sundarban delakoa, munduko mangladi zabalena. Bertan flora eta fauna aberatsa bizi da, Bengalako tigrea barne. Cox's Bazar, Chittagong hiriaren hegoaldean herrialdearen hego-ekialdeko muturrean, 120 km luze den hondartza dago, munduko luzeena.
India du mugakide nagusia eta ia bakarra, ipar, eki eta mendebaldean. Birmaniarekin hego-ekialdean muga txikia du, Bengalako golkotik gertu.
[aldatu] Historia
Egungo mugak 1947ko Bengala eta Indiako banaketak sortu zituen. Orduan Pakistango ekialdeko alde bihurtu zen. Mendebaldeko Pakistanetik 1.600 kilometrotara izanda, orduko diskriminazio politikoa eta linguistikoak 1971an Mendebaldeko Pakistan aurkako guda bultzatu zuen, Indiak babestuta. Estatu berriak gosea, hondamendiak eta pobrezia ez ezik krisialdi politikoa eta estatu-kolpe militarrak ere borrokatu zituen. 1991an demokrazia berrezartzeak egonkortasuna ekarri zuen.
[aldatu] Banaketa administratiboa
Bangladesh sei barrutietan[3] banatuta dago:
| Eskualdea | Hiriburua | Hiriburuaren biztanleria [4] | Eskualdeko biztanleria |
|---|---|---|---|
| Dhaka (ঢাকা) | Dhaka | 6.737.774 | 12.295.728 |
| Chittagong (চট্টগ্রাম) | Chittagong | 2.532.421 | 3.720.437 |
| Khulna (খুলনা) | Khulna | 842.995 | 1.355.354 |
| Rajshahi (রাজশাহী) | Rajshahi | 459.682 | 756.359 |
| Sylhet (সিলেট) | Sylhet | 445.798 | - |
| Barisal (বরিশাল) | Barisal | 195.955 | - |
[aldatu] Biztanleria
142 eta 159 milioi arteko biztanle izanda, Bangladesh munduko zazpigarren herrialderik populatuena eta biztanle dentsitate handienetariko bat duena da.
[aldatu] Politika
.jpg)
| Ereserkia | Amar Shonar Bangla |
| Animalia | Tigre bengalarra |
| Txoria | Mendebaldeko Shama Txantxangorria |
| Arraina | Hilsa |
| Lorea | Urezko Lila zuria |
| Fruta | Artocarpus heterophyllus |
| Kirola | Kabaddi |
| Egutegia | Bengalar egutegia |
Bangladesh demokrazia parliamentarioa[5] da. Bost urtero egiten diren hauteskundetan Jatiya Sangsad edo Parlamentua aukeratzen duten. Honen 345 kideek (tartean 45 emakumeak) Lehenengo Ministroa izendatzen dute. Estatu burua presidentea da, baina ordezkaritza eta zeremonial zereginak baino ez dauzka[6].
1972an onartu zuten Konstituzioa.
Alderdi politiko nagusiak Bangladesh Awami League eta Bangladesh Nationalist Party dira. 2005eko otsailean Jagrata Muslim Janata Bangladesh eta Jama'atul Mujahideen Bangladesh alderdi islamistak debekatuak izan ziren.
[aldatu] Hizkuntzak
Bangladeshko hizkuntza ofizial eta nagusia, gertuko Mendebaldeko Bengalan bezala, bengalera da,[7] sanskritoan jatorria duen indo-ariar hizkuntza. Ingelesa bigarren hizkuntza da, goi eta erdiko klaseak askotan erabilia[8].
Bangladesh (i · ?).
[aldatu] Erlijioa
Bangladeshko erlijio nagusia Islam da (%89,7a), nahiz eta badago hindu gutxiengo handia (%9.2a).[9]. Musulmanen %96a sunitak da, beste %3a, berriz, xiita.
[aldatu] Erreferentziak
- ↑ Euskaltzaindiaren 38. araua
- ↑ Summit Elevations: Frequent Internet Errors.
- ↑ CIA World Factbook 2007
- ↑ Statistical pocket book Bangladesh - 2007
- ↑ Bangladeshko Konstituzioa
- ↑ Background Note: Bangladesh
- ↑ Konstituzioaren 5. artikulua
- ↑ S. M. Mehdi Hasan, Condition of English in Bangladesh: Second Language or Foreign Language
- ↑ Bangladesh Bureau of Educational Information and Statistics
[aldatu] Kanpo loturak
- (Ingelesez) Bangladeshko Gobernuaren webgune ofiziala
- (Euskaraz) Jalgi.com atlasa datuak, mapak eta irudiak
- (Ingelesez) CIA - World Factbook Geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak.
