Ameriketako Estatu Batuak

Wikipedia(e)tik
Hona jo: nabigazioa, Bilatu
AEB orrialdeak hona dakar. Bestelako esanahietarako, ikus AEB (argipena)
Ameriketako Estatu Batuak
United States of America
Ameriketako Estatu Batuetako bandera
Bandera

Ameriketako Estatu Batuetako armarria
Armarria

Goiburu nazionala: In God We Trust
(Jainkoaz fido gara)
Ameriketako Estatu Batuakren kokapena
Hiriburua Washington
38°53′N 77°02′W / 38.883°N 77.033°W / 38.883; -77.033
Hiri handiena New York
Hizkuntza ofiziala(k) Ez du1
Gobernua
Presidentea
Presidenteordea
Errepublika federala
Barack Obama
Joe Biden
Independentzia
Aldarrikatua
Onartua
Erresuma Batutik
1776ko uztailaren 4a
1783ko irailaren 3a
Eremua
• Guztira
• Ura

9.631.418 km² (3.)
% 4,87
Biztanleria
• Zenbatespena (2011)
• Errolda (2000)
• Dentsitatea

Herritarra

312.147.000 (3.)
281.421.906
32 biztanle/km² (140.)

estatubatuar
Dirua Estatubatuar dolarra (USD)
Ordu eremua
 • Udan (DST)
UTC (UTC -5tik -10ra)
UTC (UTC -4tik -10ra)
Interneteko domeinua .us
Telefono aurrezenbakia +1
1 De facto ingelesa da, baina herrialde osorako ez dago finkatua estatu bakoitzaren esku baitago hizkuntza ofiziala erabakitzeko ahalmena.

Ameriketako Estatu Batuak[1] (ingelesez United States of America), Ipar Amerikan dagoen 50 estatuz eta barruti batez osaturiko herrialdea da. Hiriburua Washington da (ingelesez Washington DC).

50 estatu horiek errepublika federal bat osatzen dute. 50 estatu horietatik 48 Kanada eta Mexiko artean daude. Estatu horiei «Estatu Batu Kontinentalak» deitzen zaie. Beste biak Hawaii eta Alaska dira. Halaber, baditu beste zenbait dependentzia eta urruneko uharte.

Munduko hirugarren herrialderik handiena da biztanleriari dagokionez, Indiaren eta Txinako Herri Errepublikaren atzetik. Gaur egun 309 milioi biztanle ditu, 9,83 milioi km²-tan. Gainera, munduko kultura aniztasun gehien eta immigrazio gehien duen herrialdea da, ondorioz, hizkuntza ugari hitz egiten dira bertan.[2]

Eduki-taula

[aldatu] Geografia

AEBetako topografia

Ameriketako Estatu Batuak munduko hirugarren herrialdea da lur eremuari dagokionez, Errusiaren eta Txinako Herri Errepublikaren ondoren, eta ozta-ozta Kanadaren aurretik.[3] Ipar Amerikako herrialde handienak mugakide ditu ekialdean Ozeano Atlantikoa, mendebaldean Ozeano Barea, hegoaldean Mexiko eta Mexikoko Golkoa eta iparraldean Kanada. Alaska estatuak Kanada du ekialdean, Ozeano Barea hegoaldean, Ozeano Artikoa iparraldean eta Beringeko itsasartea mendebaldean. Hawaii estatua Ozeano Bareko uhartedi bat da, kontinentetik hego-mendebaldera.

Ekialdetik mendebalderantz hosto galkorreko basoak, zelaiak, ordokiak eta Mendi Harritsuak aurkituko ditugu, eta hego-mendebaldean basamortuak. Herrialdearen iparraldean Apalatxeak aurki ditzakegu eta hego-ekialdeko eskualdean Sierra Madre mendikate mexikarra.

[aldatu] Fauna eta flora

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuetako flora eta Ameriketako Estatu Batuetako fauna

[aldatu] Historia

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuetako historia

Gaur egungo Estatu Batuetako lurraldea Amerikako indiarrek okupatu zuten lehenengo. Ehunka hizkuntza eta kulturakoak ziren, eta arrasto gutxi utzi dute, batez ere herri nomadek.

XVI. eta XVII. mendeetan, Europarekin izandako lehen topaketak kultura talka handia izan ziren, batez ere Espainiarrekin hegoaldean, ingelesekin ekialdean eta frantsesekin iparraldean eta Misisipiren arroan. Ingelesen lehen ezartzea 1607an izan zen, Jamestown herrian (Virginia). Laster, hainbat kolonia ezarri ziren ekialdeko kostaldean (Plymouth, Boston, Salem, Williamsburg). Esklaboak ekarri zituzten, Afrikako jendearen salerosketaren bidez, batez ere hegoaldeko kotoi sailak garatzeko, baina baita era guztietako azpiegiturak eraikitzeko ere. Bertako biztanle indiarrak desagertzeraino hil zituzten, kolonoek ekarritako gaixotasunen epidemiak (baztanga, elgorria) eta haiekin izandako liskar odoltsuak zirela bide. Liskar haietako handienaren aukera hartuz, Europako Zazpi Urteko Gerraren une berean, kolono britainiarrek frantziarren lurraldeen erdia bereganatu zuten, eta halaxe azalera bikoiztu.

Ameriketako Estatu Batuetako Konstituzioaren izenpetzea

1776ko uztailaren 4an, hamahiru kolonia britainiarrek independentzia aldarrikatu zuten Erresuma Batuarengandik (Independentzia Adierazpena). 1787an Ameriketako Estatu Batuetako Konstituzioa onartu zuten, Mendebalde osoko lehena. Bi testu horiek eratu dute estatubatuar nortasuna.

Esklabotzaren auziak eta arazo ekonomikoek Gerra Zibila piztu zuten 1861ean. Baina horrek ez zuen garapen handia galarazi, immigrazioari eta Industria Iraultzari esker, XIX. mendean zehar.

XX. mendean, AEB munduko lehen potentzia ekonomiko, kultural eta politikoa bihurtu zen, batez ere Bigarren Mundu Gerraren ondoren. Gerra Hotza amaitu eta SESB desegin zenez geroztik, AEB munduko superpotentzietako bat da, batez ere arlo militarrean.

2001. urtean Gizateriaren Historiako atentaturik handiena gertatu zen. Al Kaidak zenbait hegazkin bahitu zituzten barruan bidaiariak zihoazela, eta Dorre Bikien aurka egin zuten talka eta 3.000 hildakotik gora egon ziren. Atentatuaren erruz, AEBek Afganistango Gerra justifikatu zuten terrorismoaren aurkako gerra hasiz; Irak ere inbaditu zuten eta Patriot Act terrorismoaren aurkako lege ospetsua aurrera atera zuen George W. Bush orduko presidentearen administrazioak.

[aldatu] Banaketa administratiboa

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuen banaketa administratiboa, Ameriketako Estatu Batuetako itsasoz haraindiko uharteak, eta Ameriketako Estatu Batuetako estatu

AEBek 50 estatuz eta barruti federal batez (Columbiako Barrutia) osatuak daude. 48 estatuk (denak, Alaska eta Hawaii izan ezik), kontinenteko estatuak edo lower 48 izenekoak, Ipar Amerikako erdialdea hartzen duten. Alaska beste estatuetatik Kanadak banantzen du. Hawaii, berrogeita hamargarrena, Ozeano Barean dago.

Mapan agertzen diren lurraldeez gain, beste batzuek ere osatzen dituzte AEBak, batez ere Ozeano Bareko eta Karibeko uharte eta atoloiek. 1898tik, armadak Guantanamoko badian (Kuba) itsas base garrantzitsua du. Menpeko lurralde hauetako biztanleek beste hiritar estatubatuarren eskubide berdinak dituzte, baina ez dute zerga federalik ordaintzen ezta herrialdeko presidentea hautatzeko hauteskundeetan parte hartzen.[4]

Alabama Alaska Arizona Arkansas Kalifornia Colorado Connecticut Delaware Florida Georgia Hawaii Idaho Illinois Indiana Iowa Kansas Kentucky Louisiana Maine Maryland Massachusetts Michigan Minnesota Misisipi Missouri Montana Nebraska Nevada New Hampshire New Jersey Mexiko Berria New York Ipar Carolina Ipar Dakota Ohio Oklahoma Oregon Pennsylvania Rhode Island Hego Carolina Hego Dakota Tennessee Texas Utah Vermont Virginia Washington Mendebaldeko Virginia Wisconsin Wyoming Delaware Maryland New Hampshire New Jersey Massachusetts Connecticut Mendebaldeko Virginia Vermont Rhode IslandMap of USA with state names eu.svg
Irudi honen inguruan


Bestelako lurraldeak:

Uhartedi txikiak:

[aldatu] Hiri handienak

Nuvola apps kappfinder.png Zerrenda: Ameriketako Estatu Batuetako hiri nagusien zerrenda


Ameriketako Estatu Batuetan 309.244.000 biztanle zeuden 2010ean. Herrialdeko hiri handienak hiru guneetan daude: Ipar-ekialdea, Texas eta mendebaldea. Ipar-ekialdean New York, Filadelfia eta Chicago ditugu. Texasen Dallas, Houston eta San Antonio. Azkenik, mendebaldean Phoenix, Los Angeles, San Diego eta San Jose ditugu. Biztanleriari dagokionez hau da hiri nagusien zerrenda (2008[5]):

Pos. Hiria Estatua Biztanleria
1 New York New York 8.363.710
2 Los Angeles Kalifornia 3.833.995
3 Chicago Illinois 2.853.114
4 Houston Texas 2.242.193
5 Phoenix Arizona 1.567.924
6 Filadelfia Pennsylvania 1.540.351
7 San Antonio Texas 1.351.305
8 Dallas Texas 1.279.910
9 San Diego Kalifornia 1.279.329
10 San Jose Kalifornia 948.279

[aldatu] Eskualdeak

Ameriketako Estatu Batuetako gobernuko Errolda Bulegoak, eskualde ezberdinetan banatzen du herrialdea, errolda eta beste zenbait biztanleria datuetarako. 4 eskualdetan banatzen du herrialdea eta hauek 9 azpieskualdeetan.

[aldatu] Ekonomia

[aldatu] Garraioa

Herrialde hau izugarrizko lur eremua handiak dituenez, oso garrantzitsua da garraiorako azpiegitura egokiak izatea. Horregatik herrialde honetan zehar ibiltzeko errepide, aireportu, trenbide eta itsas zerbitzuak oso garrantzitsuak dira. Garraioari loturik ardura guztiak Garraiobide Sailak ditu, segurtasun izan ezik, azken hau Segurtasun Nazionalerako Sailak kudeatzen baitu.


Garraio mota Bidaiari-miliak
(milioika)
Ehunekoa
Errepidez - guztira 4,884,557 88.79%
auto eta motorraz 4,520,810 82.18%
Kamioiez 222,836 4.05%
Autobusez 162,908 2.96%
Hegazkinez 583,689 10.61%
Trenez - guztira 30,972 0.56%
Joan-etorriak 16,118 0.29%
Lanera joatea 9,473 0.17%
Aldirikoak 5,381 0.10%
Bestelakoak (adib. ferryak) 2,091 0.04%
Iturria: 2005eko Garraiobide Estatistika Bulegoak emanda.

[aldatu] Errepideak

Estatuarteko autobideak (Garrantzitsuenak gorriz) Interstate Highway marker
4 5 8 10 12 15 16 17 19 20 22 24 25 26 27 29 30
35 37 39 40 43 44 45 49 55 57 59 64 65 66 68 69
70 71 72 73 74 75 76 (M) 76 (E) 77 78 79 80 81 82
83 84 (M) 84 (E) 85 86 (M) 86 (E) 87 88 (M) 88 (E) 89 90
91 93 94 95 96 97 99 H-1 H-2 H-3
Bestelakoak A-1 A-2 A-3 A-4 PRI-1 PRI-2 PRI-3

AEBetan oso garrantzitsuak dira errepideak, hauen bitartez egiten baita garraio guztiaren ia %90. Horregatik, 1950an, lehenengo estatuarteko autobideak edo Interstate highway direlakoak eraikitzen hasi ziren. Horretarako, AEB osoan zehar autobide sare bat sortu behar izan zuten, garai hartan zeuden auto kopuru handiari aurre egiteko. Orduan, Estatuarteko Autobide Sarea edo Interstate Highway System sortu zuten, herrialdeko autobide guztiak kudeatzeko. Garrantzitsuena Interstate 95 da.

Autobide edo Interstate sarea
Autobide baten seinalearen adibidea

Nahiz eta estatuarteko autobideak garrantzitsuenak diren, badaude beste autobide mota batzuk:

  • Estatubatuar autobideak: bigarren mailako autobideak dira.
  • Estatu autobideak: estatu bakoitzak duen berezko autobideak dira.
  • Konderriko autobideak: konderrietan dauden autobide txikiak dira, gehienbat.

[aldatu] Aireportuak

Aireportuak garrantzia izugarria du Ameriketako Estatu Batuetan. Munduko 30 aireportu erabilienetatik, 17 herrialde honetan daude. Halaber, munduko lehena Hartsfield-Jackson nazioarteko aireportua da. Hain herrialde handia denez, asko bidaiatzen da hegazkinez, nahiz oporretarako edo negoziorako. Ameriketako Estatu Batuetako aireportuen kudeaketaz Hegazkintza Administrazio Federala agentzia federala arduratzen da, gainera, irailaren 11ko atentatuen ondoren, aireportuetako segurtasun indarrak izugarri sendotu zituzten.

Chicagoko Midway aireportua.

Herrialdeko airelinea garrantzitsuenak Delta Air Lines eta American Airlines dira.

  • Aireportuak: 14,893 (2005)
  • Asfaltatutako lurreratze-pistak dituzten aireportuak: 5,174
  • Asfaltatu gabeak: 9,398
  • Heliportuak: 118 (1999)
AEBetako aireportu garrantzitsuenak (2008)
Aireportua Kokapena
1. Hartsfield-Jackson nazioarteko aireportua Atlanta, Georgia
2. O'Hare nazioarteko aireportua Chicago, Illinois
3. Los Angelesko nazioarteko aireportua Los Angeles, Kalifornia
4. Dallas-Fort Worth nazioarteko aireportua Dallas/Fort Worth, Texas
5. Denverko nazioarteko aireportua Denver, Kolorado

[aldatu] Trenez

New Yorkeko geltoki nagusia

Ameriketako Estatu Batuetan XX. mendeko erdira arte, trena zen garraiobiderik ezagunena eta erabiliena. Urte batzuen ondoren, hegazkin eta estatuarteko autobideen booma gertatu zenean, tren bidezko garraio izugarri gutxitu zen. Gaur egun gutxi erabiltzen den garraio izan arren, gobernuak tren-sare nazional bat mantentzen du hiri nagusien artean, adibidez New York, Washington, Boston, Chicagoren artean. Herrialdeak baditu beste inguruko herrialdeekin trenbide-loturak:

[aldatu] Itsasontziz

Herrialdeak itsas portuek garrantzi handia dute merkataritza garraiorako. Horregatik, Munduko 20 portu garrantzitsuenen artean AEBetako bi ditugu: Hego Louisiana eta Houstonekoa, Texasen.

[aldatu] Demografia

Herrialdea aberats-aberatsa da etnia eta arraza taldeen aldetik. Izan ere, europar jatorria dutenez gain, afroamerikarrak, latinoamerikarrak eta asiarrak oso talde garrantzitsuak dira, beste hainbaten artean.

Halaber, europarrak iritsi baino lehen, herri amerindiarrak bizi ziren lurraldean, besteak beste siuxak, txeroki eta komantxeak, gaur egun oso egoera gutxitu eta baztertuan daudenak.

Azkenik, aipagarria da Euskal Diasporak herrialde honetan daukan presentzia, hainbat euskal etxe baitago barreiatuta North American Basque Organizations (NABO) erakundeak batuta.

[aldatu] Hizkuntzak

Hizkuntzak (2005)
Ingelesa (bakarrik) 216,2 milioi
Gaztelania 32,2 milioi
Txinera 2,3 milioi
Frantsesa 1,9 milioi
Tagalog 1,4 milioi
Vietnamera 1,1 milioi
Alemana 1,1 milioi

Ameriketako Estatu Batuetako hizkuntza nagusia ingelesa da. Biztanleria osoak hitz egiten du hizkuntza hau. Hala ere, herrialde honetan ez dago hizkuntza ofizialik, ingelesa de facto baita ofiziala.

Bigarren hizkuntzarik mintzatuena aldiz, gaztelania da, eta hirugarrena txinera. 2005ean %81ek ingelesa hitz egiten zuen etxean eta gaztelania %12k. Gaur egun, gaztelania da AEBetako eskoletan bigarren hizkuntza bezala gehien erakusten dena. Gaztelania gehienbat hegoaldean hitz egiten da Mexikoren gertutasunagatik.

Nahiz eta ingelesa "berez ofiziala" izan, Hawaiin hawaiiera ere ofiziala da. Louisianako estatuan ere frantsesa da ofiziala ingelesarekin batera. Estatu Batu Kontinentaletatik kanpo, Puerto Rico eta Guamen gaztelania da nagusi eta ofiziala, eta beste uharteetan bertako hizkuntzak ere onartzen dira.

[aldatu] Hizkuntza indigenak

Estatu Batuetako amerindiarrek ere beren hizkuntzak mantentzen dituzte, baina hiztun oso gutxirekin eta duela bi menderekin alderatuta, hizkuntza indigenetako asko desagertu egin dira gaur egun. Hauek dira hizkuntza indigenetan nagusienak: Navajo, Dakota, Erdialdeko alaskar Yup'ik, Txeroki, Mendebaldeko apatxe, Piman, Txoctaw, Keres, Zuni, Ojibwe

[aldatu] Biztanleria

Nuvola apps kappfinder.png Zerrenda: Ameriketako Estatu Batuetako hiri nagusien zerrenda


Biztanleria datu orokorrak (2009 est.)
Herrialdea Biztanleria Dentsitatea Hiririk handiena Biztanleria
Ameriketako Estatu BatuakAmeriketako Estatu Batuak 306.070.000 31 biz/km2 New York 8.250.567
Hiri nagusiak
Postua Hiria Estatua Bizt. Metropoliar gunea Metr. guneko bizt. Eskualdea
New York Hiria
New York City
Los Angeles
Los Angeles
1 New York Hiria New York 8,250,567 1 18,818,536 Ipar-ekialdea
2 Los Angeles Kalifornia 3,849,378 2 12,950,129 Mendebaldea
3 Chicago Illinois 2,833,321 3 9,505,748 Mendebalde Erdialdea
4 Houston Texas 2,169,248 6 5,539,949 Hegoaldea
5 Phoenix Arizona 1,512,986 13 4,039,182 Mendebaldea
6 Philadelphia Pennsylvania 1,448,394 5 5,826,742 Ipar-ekialdea
7 San Antonio Texas 1,296,682 29 1,942,217 Hegoaldea
8 San Diego Kalifornia 1,256,951 17 2,941,454 Mendebaldea
9 Dallas Texas 1,232,940 4 6,003,967 Hegoaldea
10 San Jose Kalifornia 929,936 30 1,787,123 Mendebaldea
2006ko Errolda Bulegoaren arabera

[aldatu] Kultura

[aldatu] Jaiak

Jaiegunak
Data Izena euskaraz Bertako izena
Urtarrilaren 1a Urte Berria Eguna New Year's Day
Urtarrileko 3. astelehena Martin Luther Kingen Eguna Martin Luther King, Jr. Day
Otsaileko 3. astelehena Presidenteen Eguna Presidents' Day
Maiatzeko 2. igandea Amaren Eguna Mother's Day
Maiatzeko azken astelehena Gomutazko Eguna Memorial Day
Ekaineko 3. igandea Aitaren Eguna Father's Day
Uztailaren 4a Indepentziaren Eguna Independence Day
Iraileko 1. astelehena Lanaren Eguna Labor Day
Urriko 2. astelehena Arrazaren Eguna Columbus Day
Urriaren 31a Sorginen Gaua Halloween
Azaroaren 11a Beteranoen Eguna Veterans' Day
Azaroko 4. osteguna Eskerrak Emateko Eguna Thanksgiving
Abenduaren 25a Eguberria Christmas

[aldatu] Literatura

[aldatu] Musika

[aldatu] Kirolak

Beisbola, saskibaloia eta amerikar futbola dira jarraitzailerik gehien duten kirolak. Mundo osoan oso ezaguna da NBA saskibaloi liga, esate baterako.

Bestela, AEBetako Irekia tenis txapelketa prestigioduna da halaber.

[aldatu] Gobernua eta hauteskundeak

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuetako gobernu sailak, 2008ko Ameriketako Estatu Batuetako hauteskundeak, eta Ameriketako Estatu Batuetako gobernua

Ameriketako Estatu Batuetako Gobernua, konstituzio estatubatuarrak ezarria, 50 estatu, Columbiako Barrutia, Puerto Rico, Birjina uharte amerikarrak, Amerikar Samoa, Iparraldeko Mariana Uharteak eta Guameko uharteek osatzen dute errepublika federala da.

Ameriketako Estatu Batuetako gobernu federalaren tamainu eta botereengatik, munduko botere handienetako gobernu bezala ezagutzen da. Horregatik, Herrialdeko presidentea munduko pertsonarik boteretsuenetarikoa bezala ezagutzen da.

[aldatu] Segurtasuna eta Inteligentzia

Sakontzeko, irakurri: Polizia Ameriketako Estatu Batuetan eta Ameriketako Estatu Batuetako Segurtasun Nazionalerako Saila

Segurtasun indarrak Ameriketako Estatu Batuetan justizia kriminalaren sistemako hiru osagaietako bat da kartzela eta auzitegi sistemekin batera. Herrialdean 5 maila ezberdinetako polizia agentziak daude: federalak, estatukoak, konderrikoak, udalerrikoak eta polizia talde bereziak.

[aldatu] Indar armatuak

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuetako Indar Armatuak, Pentagonoa, eta Ameriketako Estatu Batuetako Defentsa Saila

Indar Armatuak, zuzenean Defentsa Sailaren ardurapean daude eta 5 gorputz edo armadatan banatzen dira.

[aldatu] Euskal Diaspora

Sakontzeko, irakurri: Ameriketako Estatu Batuetako euskaldunak

Ameriketako Estatu Batuetako euskal erakunde, euskal etxe, talde, unibertsitate ezberdinen webguneetarako loturak:

[aldatu] Erreferentziak

  1. 38. araua - Munduko estatu-izenak, Euskaltzaindia, http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf. Noiz kontsultatua: 2010-05-22 
  2. Adams, J.Q., and Pearlie Strother-Adams (2001). Dealing with Diversity. Chicago: Kendall/Hunt. ISBN 0-7872-8145-X.
  3. World Factbook: Area Country Comparison Table, Yahoo Education, http://web.archive.org/web/20080208233209rn_1/education.yahoo.com/reference/factbook/countrycompare/area/3d.html. Noiz kontsultatua: 2007-02-28 
  4. Raskin, James B. (2003). Overruling Democracy: The Supreme Court Vs. the American People. London and New York: Routledge, pp. 36–38. ISBN 0-415-93439-7.
  5. «Table 1: Annual Estimates of the Population for Incorporated Places Over 100,000, Ranked by July 1, 2008 Population: April 1, 2000 to July 1, 2008» (CSV), 2008 Population Estimates (Errolda Bulegoa, Biztanleria Dibisioa), 2009-07-01, http://www.census.gov/popest/cities/tables/SUB-EST2008-01.csv. Noiz kontsultatua: 2009-07-01 

[aldatu] Kanpo loturak

Commons-logo.svg
Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak:
Ameriketako Estatu Batuak
Portal.svg
Wikipedian atari bat dago honi buruz:
Ameriketako Estatu Batuak
AEB wikiproiektua.svg
Wikiproiektu bat abian da
Ameriketako Estatu Batuak gaiari buruz.


Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea
LocationNorthAmerica transparent.png
Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu BatuakAntigua eta BarbudaBahamakBarbadosBelizeCosta RicaKubaDominikaDominikar ErrepublikaEl SalvadorGrenadaGuatemalaHaitiHondurasJamaikaKanadaMexikoNikaraguaPanamaSaint Kitts eta NevisSanta LuziaSaint Vincent eta GrenadinakTrinidad eta Tobago


Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • GuadalupeMartinikaSaint BarthelemySaint MartinSaint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Angila · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman uharteak · Montserrat · Turks eta Caicos uharteak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina uharte amerikarrak (Ameriketako Estatu Batuak)

Hego Amerika
LocationSouthAmerica transparent.png
Estatu burujabeak: ArgentinaBoliviaBrasilTxileKolonbiaEkuadorGuyanaParaguaiPeruSurinamUruguaiVenezuela


Dependentziak: Frantziar Guyana (Frantzia) • Falkland Uharteak (Erresuma Batua)

Tresna pertsonalak
Izen-tarteak

Aldaerak
Ekintzak
Nabigazioa
Inprimatu/esportatu
Tresnak
Beste hizkuntzak